X

  • میراث طاها شماره 2
  • میراث طاها شماره 3
  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

در جهان معاصر ارائه راهکار برای چالش‌های زنان مسلمان لازم و ضروری است. محور اصلی برنامه‌ریزی در این زمینه، قرآن کریم و سیره و سنت معصومین علیهم السلام می‌باشد. بی‌تردید چگونگی اجرایی‌کردن و عملیاتی ساختن و بروزرسانی تعالیم اسلام نیاز به دیدگاهی معرفت‌شناسانه دارد. جزم و یقین معرفت‌شناس به همراه توشه تقوا و بصیرت او را مبارز میدان جهاد فرهنگی می‌کند و ایمان و اخلاق فاضله‌اش، به او در عرصه مبارزه ثبات‌قدم می‌دهد. آمنه صدر (بنت‌الهدی) در قرن اخیر با درایت ویژه در جهت رشد معنوی زنان و حل مشکلات آموزشی- تربیتی، اخلاقی- رفتاری و اعتقادی- بینشی آنان گام‌های مؤثری برداشته است. او با رصد گذرگاه‌های پر خطر و معرفی توطئه دشمن، به احیای شخصیت متعالی زن در اسلام پرداخته و با تبیین جایگاه پر عظمت اسلام، احیاگر شخصیت زن مسلمان در قرن اخیر شده است. زبان و قلم او با جذابیت و لطافت شعر و نثر، قصه و داستان، گره‌های فکری- عقیدتی بانوان را گشوده و خود الگویی برای حل مشکلات زنان در جهان معاصر گردیده است.

---------------------------------------------------------------------

*مریم پورحسینی: استاد و پژوهشگر مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

نوشتار پیش رو به بررسی سبک مدیریت استراتژیک بانو صدر در حوزه فرهنگ دینی می‌پردازد. در سیره و سبک زندگی این بانوی شهید می‌توان تمام عناصر چهارگانه مدیریت استراتژیک را– که عبارتند از: تحلیل موقعیت، فرمول‌بندی استراتژی، اجرای استراتژی و ارزیابی و نظارت- مشاهده نمود. در مرحله اجرای استراتژی، که مهم‌ترین مرحله مدیریت استراتژیک است، ایشان با دو رویکرد عملیات فکری و اجرایی با اتقان کامل، استراتژی خود را که همانا تبیین و روشنگری حقیقت دین و استقامت در مسیر دینداری تا شهادت بود، به منصه ظهور رساندند. مراحل هشت گانه عملیات فکری و مدل مدیریت بر دل‌ها در قالب کار سیستمی و شبکه‌ای از مباحثی است که در این مجال بدان پرداخته شده است.

---------------------------------------------------------------------

*سیده فرناز مظفری: طلبه سطح سه مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

بنت الهدی(آمنه صدر) تنها دختر آیة الله سید حیدر صدر و بانوی فرهیخته بتول آل یاسین بود. شجره نامه او با 31 واسطه به امام موسی‌بن‌جعفر علیه السلام می‌رسد. در خانواده‌ای اهل علم و تقوا تربیت یافت و تحصیلات عالیه دینی را از ادبیات عرب، تفسیر، فقه، تاریخ اسلام و... نزد برادرانش اسماعیل و محمدباقر فراگرفت و تحصیلات آکادمیک را به صورت غیرحضوری گذراند و با مداومت بر مطالعه کتب متنوع بر دانش خود افزود. ساده‌زیستی، حجاب و عفت، عبادت بسیار، مطالعه و نگارش، اخلاق فاضله فردی و اجتماعی سبک زندگی او را شکل داده بود. وی الگوی زن فاضله، پرهیزگار و تأثیرگذار بود که در جامعه معاصر عراق ظهور یافت.

وی ماهیت سیاسی اسلام را درک کرده و نسبت به حوادث سیاسی موضع‌گیری می‌کرد. در مبارزات برادرش محمد باقر صدر با رژیم بعث نقش‌های حمایتی فعالی چون: مشاور، نگاهبان و شریک رنج بازداشت‌ها را داشت و سرانجام در کنار برادر توسط صدام حسین بعثی به شهادت رسید. مقاله پیش رو با هدف پاسخ به این پرسش‌ها که بنت‌الهدی که بود و چگونه نقش سیاسی خود را در مبارزه با رژیم بعث عراق ایفاکرد، با روش اسنادی- میدانی و با استفاده از کتب مرجع حاوی زندگی‌نامه و فعالیت‌های این شهید و مصاحبه با شاگردان و همراهانش تحریر یافته است.

---------------------------------------------------------------------

*مائده رضایی: استاد و طلبه درس خارج فقه و اصول مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام و دکترای تفسیر تطبیقی جامعة المصطفی مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

موضوع این نوشتار، بررسی شیوه‌های تبلیغی بانو شهید صدر می‌باشد. در این مقاله برآنیم تا روشن سازیم یک مبلغ برای تبلیغ موفق با تأسّی به بانو صدر از چه شیوه‌هایی می‌تواند بهره گیرد. برای دستیابی به این هدف سیره تبلیغی بانو صدر را ذیل چهار مجموعه گفتاری، نوشتاری، هنری و عملی مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تدریس و سرپرستی کاروان حج، داستان‌نویسی و حمایت از انقلاب اسلامی از جمله مهم‌ترین اقدامات ایشان می‌باشد.

---------------------------------------------------------------------

*مهین ساربانی: طلبه سطح دو مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

این نوشتار با عنوان «بررسی کیفیت رابطه دین و مدرنیته و الزامات آن در اندیشه بنت‌الهدی صدر» درصدد کشف دیدگاه صحیح در بحث رابطه بین دین و مدرنیته است. در این راستا سه نظریه وجود دارد که به اختصار عبارتند از: تعارض کامل، اقتباس کامل و جریان عقلانیت اسلامی که ما معتقد به نظریه سوم یعنی جریان عقلانیت اسلامی هستیم. پس از بررسی دیدگاه این جریان که قائل به تعارض جزئی بین اسلام و مدرنیته می‌باشد، به بیان الزامات تحقق این نظریه در آثار بنت‌الهدی صدر پرداخته‌ایم. این الزامات عبارتند از: آسیب‌شناسی فرهنگی جامعه اسلامی، عدم غرب‌زدگی و غرب‌گرایی و تلاش در جهت استحکام قوای فکری و عملی مسلمین.

---------------------------------------------------------------------

*ابیها زهرا لاخانی: از پاکستان، طلبه واحد بین الملل مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

الملخص

السيدة الجليلة العلوية الشهيدة آمنة الصدر المعروفة بـ (بنت الهدى) بنت السيد حيدر بن السيد إسماعيل الصدر. ولدت في مدينة الكاظمية المقدسة في 19محرم الحرام1356ه.ق ‍واستشهدت مع أخيها السيد محمد باقر الصدر في بغداد 19 جمادى الأولى سنة 1400ه‍.ق والدها احد كبار علماء الاسلام في العراق نشأت العلوية الصغيرة محرومة الحنان الابوي الا من كنف امها وحنان والدتها وعندما كبرت الشهيدة بنت الهدى نشأت مع إخوتها السيد إسماعيل والسيد محمد باقر الصدر وهاجرت بهجرتهم إلى النجف، وانصرفت إلى تعلَّم العلوم الإسلامية، کانت الشهیده صورة حقيقية للتربية والاخلاق والتدين والمعرفة، صورة من التواضع والمحبة، صورة ثقافية اسلامية واسعة الابعاد والمعاني الطيبة والقيم الاصيلة.

لقد كان المجتمع النسوي في زمن سلطة البعثیین يعيش ظروف حرجة سياسية واجتماعية وثقافية، ففي الجانب الثقافي، انتشار ظاهرة الافكار الالحادية والبعد عن الله تعالى، مضاف الى التحلل الاخلاقي الذي فشا في شريحة الشباب سيما الجامعيين منهم، و هذا الامر سبب التدهور الاجتماعی. لذلك كرست الشهيدة بنت الهدى جهودها، کتأسیس مدارس الزهرا و اقامه الندوات و تالیف الکتب و المقالات، نحو تعليم المرأة وتثقيفها، والنهوض بها نحو الكمال، ليتسنى من خلال اصلاح المجتمع.

لقد ظهر رؤاها السیاسی فی مواجهتها النظام البعثی. منذ الايام الاولى لوصول حزب البعث العميل الى السلطة في العراق عام (1968م) ادرك السيد الشهيد الصدر خطورة هذا النظام، وما يحمل من افكار هدامة، ومخططات اجرامية ضد الاسلام، والمراكز والقوى الاسلامية. فبدأ رضوان الله عليه باقامه الثوره الاسلامیه و بالمواجهة بعملية جريئة وشجاعة من خلال تقديم نفسه ودمه الشريف واصحابه، من اجل الحفاظ على الاسلام. لقد کانت بنت الهدى اوفى اصحابه، وانها تجاوزت بموقفها الاستشهادي المرافق لاستشهاد الصدر كل حالات الوعظ والارشاد والتأسف التي عاشتها الحركة الاسلامية ردا على اعدام الصدر. وكذلك ساهمت في بلورة وعي نسوي ديني وسياسي في العراق متجاوزة بذلك مجموعة اعراف وتقاليد كانت وما زالت سائدة في طبيعة المجتمع العراقي الذي يضع المرأة خارج اقواس دائرته الواسعة.

---------------------------------------------------------------------

*ازهار جبر هادي: بكلوريوس الفكر والعقيدة، خادمة في العتبة العلوية المقدسة.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

الملخص

إن صورة المرأة المسلمة اصبحت موضوع الیوم خاصة بعد أن أصبحت هدفا للتيارات الفكرية الهدامة التي تريد أن تشككها في دينها وقيمها بإثارة الشبهات حول حقوقها وواجباتها وذلك من خلال عدد من الوسائل منها تطاير وضعها الاجتماعي في الاعلام والصحافة على وجه الخصوص. لذا جاء اختيار موضوع «صورة المرأة المسلمة في مقالات الشهيدة بنت الهدى» مجلة الاضواء النجفية مجلة الاضواء النجفية انموذجا من اجل معرفة معايير الصورة في الصحافة وتحديد العوامل التي اسهمت في صياغة هذه الصورة.

قد کانت مجلة الاضواء نشرة إسلامية تشرف عليها اللجنة التوجيهية لجماعة العلماء في النجف وظهر على اغلب مواضيعها صفة التوجيه للمجتمع، صدر عددها الأول في شباط 1959م وتوقفت المجلة عن الصدور في تموز عام 1966م.

قد کانت رأت بنت الهدی مکانة المرأة المسلمة اخذت بالابتعاد مما رسم لها الدین بسبب سیطرة الحضارة الغربیة بواسطة عملاء کحزب البعث. فبادرت الشهیدة بتوعیه الافکار و ترسیم صورة المرأة المسلمة من خلال نشاطاتها الثقافیة لاسیما مقالاتها التی طبعت فی نشرة الاضواء. کانت قد بینت الشهیدة قضایا المرأة المسلمة منها: مكانتها في الإسلام، وتعليمها وعملها، وحقوقها فی الزواج، وحجابها، ودورها في المجتمع المعاصر و فی النهایه قد أثبتت الشهیدة أنّه لو قارنت المرأة المسلمة بين الحياة التي تعيشها في ظل الإسلام مع حياة المرأة في أوربا لأتضح الفرق بما اعطى الإسلام للمرأة من حقوق منحتها مكانة مهمة في المجتمع وإتضح أیضاً فشل المجتمعات غير الإسلامية و عجز الأنظمة الأخرى عن استيعاب وتحقيق حاجات الأنسان.

---------------------------------------------------------------------

*م.م. وسن صاحب عيدان: طالبة دکتوراه اداب تاریخ، خادمة في العتبة العلوية المقدسة.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

امامان همیشه خود را جانشینان برحقِ پیامبر  صلی الله علیه و آله و سلم­ معرفی کرده و جز خود را شایسته منصب خلافت نمی‌دانستند. با وجود این امام رضا علیه السلام به رغم اصرار مأمون، خلافت را نپذیرفت و در نهایت با فشار و تهدید او به شرط عدم دخالت در کارها، ولی‌عهدی را قبول کرد. چرایی دوری گزیدن امام رضا علیه السلام از حکومت از دیرباز مورد بحث بوده است. این نوشتار شکل حکومت مورد نظر مأمون را، علت امتناع امام رضا علیه السلام از پذیرفتن خلافت می‌داند و مسئله آن بررسی شکل حکومتی است که مأمون در نظر داشت. جستار پیشِ‌رو به شیوه تحقیقی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای فراهم آمده و دستاوردهای آن چنین است: عدم مشروعیت در بین آل عباس و عرب‌ها چالش اصلی مأمون بود. وی سعی کرد با طرفداری از آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم­ مشروعیت کسب کند. بدین منظور بر آن شد که خلافت را با کنترل و اشراف خودش به امام رضا علیه السلام ­واگذار کند. امام علیه السلام ­به‌هیچ وجه تسلیم این خواسته مأمون نشد. لذا او امام علیه السلام را به اجبار ولی‌عهد خویش ساخت تا از جایگاه معنوی ایشان به نفع حکومتش بهره ببرد. مأمون همچنین تلاش کرد مشروعیت الهی امامان شیعه علیهم السلام ­را به نفع خود مصادره کند؛ از این روی دو دخترش را به همسری امام رضا و امام جواد علیهم السلام درآورد؛ اما هیچ کدام از اغراض مأمون از نگاه امام رضا علیه السلام ­دور نماند. بنابراین امام علیه السلام ­به‌گونه‌ای رفتار کرد که مردم بدانند مأمون خیرخواه خاندان پیامبر نیست. ایشان با روشی نرم و به‌دور از خشونت با مأمون مقابله کرد و توانست مانع رسیدن او به اهدافش شود. امام علیه السلام پیشنهاد خلافت را قبول نکرد. چنانکه ولایت‌عهدی را به‌شرط عدم دخالت در امور پذیرفت تا مردم بدانند آنچه از مأمون و کارگزارانش سرمی‌زند به دستور ایشان نبوده است. همچنین امام رضا و امام جواد علیهاالسلام ­از دختران مأمون فرزندی نداشتند.

---------------------------------------------------------------------

*احمد ابراهیمی زاده: دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ و تمدّن ملل اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و طلبه ­سطح چهار حوزه علمیه خراسان.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

هدف مقاله حاضر آن است تا ديدگاه حرمت تقليد را در دو مكتب تشيع و اهل سنت مورد بررسی قرار دهد. سلفيان اهل سنت و اخباريان شيعه، نگرش ضد تقليد را از مبانی اصلي خود می دانند. نقاط مشتركي از جمله نص‌گرايي و عقل ستيزی سبب جمود فكري در اين دو گروه گشته كه يكي از نتايج آن نگرش منفي در برابر تقليد می باشد.

سلفيان به جای استمداد از استدلال‌هاي عقلي، تنها به ظواهر كتاب و احاديث نبوی و سيره علماي سلف تكيه دارند و اخباريان ظواهر روايات معصومين علیهم السلام­ را اصل مي‌دانند. هر دو دسته در اثبات ديدگاه خود دلايلی آورده‌اند و مبانی فكری خاصی را مؤثر بر نوع تفكرشان ذكر كرده‌‌اند كه در اين پژوهش، مقايسه‌ای ميان آن دو صورت گرفته و نقاط اشتراك و افتراق دو فرقه بررسی گرديده است.

---------------------------------------------------------------------

*سید حسن شریفی: مدرس حوزه.

**زهرا تاجر: طلبه سطح سه مؤسسه علمی تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.

  • چکیده
  • کلیدواژه ها
  • مقالات مرتبط
  • فایل مقاله

چکیده

امام جواد علیه السلام، امام هادی علیه السلام و امام حسن عسکری علیه السلام در زمانه‌ای می‌زیستند که حسّاسیت خلفا در مورد امام شیعه بسیار بیشتر از زمان‌های گذشته بود و حکومت می‌کوشید تا با روش‌های مستقیم و غیر مستقیم هرگونه فعّالیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی امام شیعه را تحت نظر قرار دهد. تلاش مأمون در تزویج دخترش امّ‌الفضل به امام جوادعلیه السلام، دعوت از امام هادی علیه السلام برای سکونت در سامرا توسّط متوکّل و محدود کردن امام حسن عسکری علیه السلام خود مؤیّد این نظر است. این حسّاسیت سبب می‌شد امامان نتوانند همچون پدران خود به فعّالیت‌های اجتماعی پرداخته و با عامه مردم در ارتباط باشند. پرسش این‌‌جاست که این سه امام بزرگوار چگونه در عرصه خانواده فعّالیت داشته و با خویشاوندان خود ارتباط برقرار می‌کردند؟

آن طور که از منابع دست اوّل و کتب روایی و تاریخی بر می‌آید، سیره امام نهم، دهم و یازدهم علیهم السلام در عرصه‌های اجتماعی از جمله ارتباط با خانواده و خویشان خود بر مبنای اصول قرآنی و اسلامی و به تبعیّت از سیره نبوی بوده است. نتیجه این پژوهش که با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، حاکی از آن است که ایشان با استفاده از روش‌های مختلف از جمله رعایت ضوابط اخلاق اجتماعی چه در درون خانواده و چه در جامعه و با ایجاد شبکه ارتباطی وکالت در درون هسته شیعه، این مأموریت خود را به انجام رساندند.

---------------------------------------------------------------------

*هادی وکیلی: عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد.

**فائزه بکمرادی: کارشناسی ارشد تاریخ تشیع.

صفحه 1 از 2ابتدا   قبلی   [1]  2  بعدی   انتها   
دی ان ان