نقش علمای شیعه خراسان در گسترش علوم اسلامی در عصر تیموری

نویسنده: حسن احمدیان دلاویز      

پس از حمله مغول، در زمان تیموریان با ثبات حاکمیت مراکز علمی از درون اجتماع مسلمانان و همچنین شیعیان نمایان شدند. مقالۀ حاضر در پی تبیین نقش علمای شیعۀ خراسان در گسترش علوم اسلامی در عصر تیموری است. یافته‌های این مقاله، که با بهره‌مندی از روش توصیفی-تحلیلی، انجام شده است، نشان می‌دهد عواملی نظیر همت و سخت‌کوشی عالمان شیعه، علم‌دوستی شماری از حاکمان تیموری، مهاجرت علما، تسامح دینی دولتمردان، گسترش قلمرو جغرافیای شیعی و پیوند تصوف و تشیع، در رونق علمی مراکز علمی شیعیان خراسان سهم بسزایی داشتند. شیعیان خراسان در شهرهای مشهد، نیشابور، هرات و سبزوار، مدارس دینی در اختیار داشتند. آن‌ها علاوه بر پرورش عالمان تأثیرگذار، در رشد و توسعۀ شاخه‌های متنوع از جمله فقه و اصول، فلسفه و کلام، اخلاق و عرفان، تاریخ و سیره و علم هیأت و نجوم، گام‌های مؤثری برداشتند که رهاورد این تکاپوی علمی را می‌توان در تألیف و نگارش آثار تحول‌آفرین و اثربخش خلاصه کرد.

­---------------------------------------------------------------------

*حسن احمدیان دلاویز: استادیار گروه تاریخ اهل بیت علیهم السلام جامعه المصطفی قم/ delaviz59@yahoo.com

* احمدیان دلاویز، حسن. (1401). «نقش علمای شیعه خراسان در گسترش علوم اسلامی در عصر تیموری»، دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های نوین در گستره تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه، ش1، صص65- 86.