نویسنده:
مریم شایق طوسی
چکیده
از آغاز آفرینش، انسان به صورت زوجی از زن و مرد و در قالب خانواده قدم به گیتی نهاده است. از این‌رو خانواده اوّلین نهاد اجتماعی است که برای تمرکز آدمی موجود بوده و مانند هر اجتماعی نیاز به مدیر وسرپرست دارد.
در قوانین اسلام مدیریت خانواده که تحت عنوان قوّامیت مطرح است شرعاً و قانوناً از خصایص شوهر به شمار می‌آید. این عنوان یعنی قوّامیت برگرفته از آیۀ 34 سوره نساء است که می‌فرماید: «الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِم... ».
قوّام به معنای قائم به امر و سرپرست است و نیز به کسی گفته می‌شود که اقدام به امور دیگران می‌کند. ترکیب این مادّه با «علی» معمولاً با نوعی نظارت، مراقبت و اعمال قدرت همراه است. بنابراین به مرد قوّام گفته می‌شود از آن جهت که اقدام به امور زن می‌کند و اهتمام به حفظ، حمایت و رعایت شئون او دارد.
در این راستا با توجّه به این‌که قوانین و حقوق اسلامی از جمله حقوق خانواده، مبتنی برحق مداری و هماهنگ با نظام تکوین است و با در نظر داشتن تفاوت‌های طبیعی زن و مرد در آفرینش، مدیریت و سرپرستی خانواده به مرد واگذار شده است.
واگذاری مدیریت خانواده به مرد با ادّله عقلی و نقلی از جمله آیات و روایات ثابت می‌شود.
---------------------------------------------------------------------
*مریم شایق طوسی: مدرس و طلبه سطح سه مؤسسه علمی- تحقیقی مکتب نرجس علیها السلام مشهد.