مدرسه امام صادق علیه السلام؛ ویژگی‌ها و روش‌های پرورش نخبگان

نویسنده: زهره وظیفه      

DOR: 20.1001.1.29809185.1402.2.3.6.4

چکیده

در تاریخ اسلام از دیرباز، مساجد و خانه‌های دانشمندان، به عنوان مراکز پرورش نخبگان و انتقال دانش محسوب می‌شده است. امام صادق علیه السلام که به لحاظ علمی یکی از دانشمندان برجستة قرن دوم هجری به شمار می‌روند از روش‌های خاصی برای تربیت شاگردان استفاده می‌کردند که نقطة عطفی در گسترش دانش و تربیت نیروهای زبده در تاریخ آموزش قرن‌های نخست اسلامی محسوب می‌شود. تبیین این روش‌های تربیتی و چگونگی تعامل امام با نوابغ و استعدادهای برتر آن دورة تاریخی می‌تواند الگوی تربیتی مناسبی در نظام آموزشی امروز باشد. نوشتار پیش‌ رو با هدف تبیین روش‌های تربیتی امام صادق علیه السلام در پرورش نخبگان در پی پاسخگویی به این سؤال است که پیشوای ششم شیعیان برای پرورش نوابغ عصر خود از چه شیوه‌های تعلیمی و تربیتی استفاده نموده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات به روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که امام علاوه بر حلقه‌های درس عمومی، در خانۀ خود نیز مدرسۀ خصوصی برای نخبگان رشته‌های مختلف علمی ترتیب داده و هر یک را در رشتۀ علمی خاصی آموزش می‌دادند و به نقد و ارزیابی عملکرد علمی آنان می‌پرداختند. از دیگر ویژگی‌های مدرسۀ امام صادق علیه السلام، رویکرد آینده‌پژوهانه در تربیت نخبگان، تشویق و الگوسازی، تخصص‌گرایی، تشکیل جلسات مناظره و روش‌های آموزش متنوعی همچون املا و نامه‌نگاری برای انتقال دانش بوده است.

­---------------------------------------------------------------------

* دانش‌آموختة سطح سه مکتب نرجس علیهاالسلام مشهد، ایران/ www.sobh_piroozi@yahoo.com

* وظیفه، زهره. (1402). « مدرسة امام صادق علیه السلام؛ ویژگی‌ها و روش‌های پرورش نخبگان»، دوفصلنامه پژوهش‌های نوین در گسترة تاریخ، فرهنگ و تمدن شیعه، ش3، صص180-147.